Het jaar 2024: een jaar vol uitdagingen en vooruitgang

2024 was een uitdagend jaar voor het spoor en voor ProRail. Ik ben trots op wat we met onze 5.500 ProRailers hebben bereikt. Samen met onze partners in de spoorsector zetten wij ons elke dag in voor reiziger, verlader en omgeving. Zo verbeterden onze prestaties voor reizigers en verladers, realiseerden we ruim zeventien procent meer projecten dan vorig jaar, gingen we verder met verduurzamen van onze infrastructuur, sloten we belangrijke onderhoudscontracten en zijn we gestart met de uitrol van onze digitaliseringsvisie. Tegelijkertijd realiseer ik mij dat onze operationele prestaties sinds eind 2023 onder druk stonden. We werken hard om de betrouwbare infrastructuur te bieden die reizigers en verladers van ons mogen verwachten.

Uitdagend speelveld

We stonden voor complexe uitdagingen, zoals het plannen en uitvoeren van werkzaamheden met beperkte beschikbaarheid van materieel en personeel. Daarnaast waren er dit jaar vakbondsacties van de FNV voor een betere cao en gaven werkzaamheden aan de Duitse kant van de Betuweroute extra druk op de capaciteit op het Nederlandse spoor, waardoor goederentreinen moeten omrijden. Ook hebben we, in een intensief traject met het ministerie, brede mogelijkheden onderzocht om het verschil tussen het benodigd en beschikbaar budget vanuit het ministerie voor instandhouding op te lossen. In juni 2024 heeft de Tweede Kamer het BKN spoor vastgesteld. Met deze maatregelen verlaagt ProRail haar budgetbehoefte tot en met 2030, met grotendeels een structurele doorwerking na 2030. Het ministerie heeft daarnaast aanvullende middelen beschikbaar gesteld om het resterende verschil te dekken. In het najaar van 2024 zijn we gestart met de implementatie van afgesproken besparingsmaatregelen. Ondanks deze uitdagingen hebben we 2024 zowel operationeel als financieel positief afgesloten.

Veiligheid blijft prioriteit

Eind augustus 2024 vond een tragisch ongeval plaats bij een niet actief beveiligde overweg in Hooge Zwaluwe. Een goederentrein botste daar op een vrachtwagen, waarbij een medewerker van een goederenvervoerder om het leven kwam en twee anderen lichtgewond raakten. We betreuren dit ten zeerste. Veiligheid blijft onze hoogste prioriteit en is integraal onderdeel van onze license-to-operate. 

Betere prestaties

Met het verbeterprogramma Betrouwbaar Beter boekten we dit jaar vooruitgang voor reizigers en verladers. We presteerden beter dan de afgesproken bodemwaarden op onze indicatoren: reizigerspunctualiteit (HRN 5 en 15 minuten), betrouwbaarheid van regionale treindiensten, aantal impactvolle storingen, en het klantoordeel van goederenvervoerders. Op de HSL-Zuid blijven de prestaties achter, voornamelijk door constructiefouten tijdens het ontwerp en de aanleg van de spoorlijn. Onze aanpak richt zich op het herstellen van de schade als het gevolg van de constructiefouten, het mogelijk maken van een robuuste dienstregeling en het maken van plannen om de constructiefouten definitief te herstellen.

Meer projecten

Naast het verbeteren van de operationele prestaties hebben we met de aannemers en ingenieursbureaus in 2024 opnieuw meer projecten gerealiseerd dan in voorgaande jaren. ProRail beheert ruim 7.000 kilometer spoor en bijna 400 stations. We hebben daarom zo’n 1 miljoen ‘buren’ om rekening mee te houden. Met oog voor die omgeving werkten we aan de grootschalige vernieuwing en vervanging van spoor en stations, zoals de vernieuwing van emplacement Amersfoort, de oplevering van het vernieuwde station Ede-Wageningen, het mogelijk maken van de Drielandentrein tussen Aken, Maastricht en Luik, en uitbreiding van het spoor tussen Rotterdam en Den Haag.

Voor het spoorgoederenvervoer en de verladers realiseerden we verbeteringen, waaronder de oplevering van het nieuwe heuvelsysteem in Kijfhoek en verbeterde blusvoorzieningen in de havens. In november 2024 startte in Duitsland een lange periode van spoorwerkzaamheden, waardoor de grensovergang op de Betuweroute minder beschikbaar is. Door treinen via andere grensovergangen en het reguliere spoornet om te leiden, konden we het goederenvervoer zo goed mogelijk faciliteren. Tegelijkertijd maken deze buitendienststelling en de toename van open-access treinverzoeken de capaciteitsverdeling steeds complexer. Dankzij verdere digitalisering zijn we in staat deze uitdagingen beter te beheersen.

Vooruitblik op 2025

De krappe arbeidsmarkt zet de uitvoering van projecten en onze dagelijkse operatie onder druk. Dit vraagt om slimme en innovatieve oplossingen. We staan als organisatie voor de opgave om de verwachte prestaties te leveren en te blijven innoveren, terwijl we onze kosten terugdringen. We streven naar een goede balans hiertussen.

Dit alles vraagt veel van onze medewerkers, die 24/7 klaar staan voor reizigers, verladers en omgeving. Ik wil iedereen dan ook bedanken, ook alle partijen in de spoorsector. Samen werken we aan de trein als aantrekkelijke keus voor reizigers en verladers

Namens de raad van bestuur van ProRail B.V.,

Utrecht, 4 april 2025

John Voppen
CEO