Belangrijke veiligheidsdossiers

Een aantal belangrijke veiligheidsdossiers voor ProRail zijn onder andere overwegen, Aantoonbaar Veilige Berijdbaarheid spoor, wissels en bruggen (AVB), elektrische veiligheid en veiligheid en gezondheid. Veiligheid is en blijft onze license-to-operate en ons basisuitgangspunt. Het onderzoeksrapport naar het ongeluk bij Voorschoten heeft nogmaals benadrukt dat het bewaken van het evenwicht tussen werken aan het spoor en het rijden van treinen nu en in de toekomst onze aandacht nodig heeft.

Veiligheidsladder en -cultuur

ProRail is begin 2024 geaudit op de Safety Culture Ladder (SCL). De operatie is op trede vier van de SCL gecertificeerd. De rest van de organisatie op trede drie. ProRail-medewerkers zijn zich bewust van het belang van veiligheid en zijn daar proactief mee bezig. Naar aanleiding van het audit-rapport hebben we het verbeterplan veiligheidscultuur aangevuld.

Totale veiligheid (SGEL per miljard treinkilometer)

Met de informatie-indicator Totale veiligheid worden ongevallen geregistreerd met bewegende spoorvoertuigen, exclusief suïcide. Het SGEL-getal (Slachtoffers en gewogen ernstig letsel-getal) wordt in de praktijk grotendeels bepaald door de overweg-ongevallen. In 2023 waren er ook enkele aanrijdingen trein met spoorpersoneel en opdrachtnemers. In 2024 was er een hoger aantal overwegongevallen met overledenen of zwaargewonden. Daardoor is de SGEL per treinkilometer in 2024 hoger dan in 2023 en 2022. Dit zijn individuele gevallen die we grondig analyseren (bijvoorbeeld het ongeval bij Voorschoten in 2023) en waar we de nodige maatregelen treffen.

Communicatie over veiligheid

In 2024 communiceerde ProRail regelmatig over veiligheidsonderwerpen. In het oog sprong onze brede publiekscampagne over veilig gedrag op overwegen: Niemand wint het van een trein. Hiermee wijzen we weggebruikers op het feit dat ze moeten wachten met een overweg oversteken tot het licht gedoofd is. We maken duidelijk dat ze niet moeten denken ‘er komt vast niet (nog) een trein’. Dit deden we onder meer met het indringende verhaal van een machinist. Met veel media-aandacht en een uitgebreide en online campagne bereikten we een groot publiek. Dit publiek deelde onze posts veel en reageerde erop, de interactie was groot. Daarnaast hebben we naar aanleiding van het ongeval met een carnavalswagen op een overweg in Berghem begin 2024, het oversteken van overwegen met bijzondere voertuigen opnieuw goed onder de aandacht gebracht.

Interne communicatie

In 2024 was er ook weer structureel aandacht voor veiligheidscommunicatie. We organiseerden online ProRail-brede talkshows: safety talks. Collega’s vertelden bijvoorbeeld in een safety talk over hun ervaringen, nadat ze bij een veiligheidsincident betrokken waren geweest. Wat is er van het incident geleerd, wat is veiligheidscultuur en hoe kun je die verbeteren.

Rond de landelijke Bewust Veiligdag voor de bouwbranche stelden we een programma van een week samen. Hierin boden we ProRailers workshops en lezingen aan rond het thema veiligheid.

Met een wervende video brachten we de bestaande Veiligheidsverklaring onder de aandacht. Ook hebben we video’s ontwikkeld om diverse auditprocessen die lopen binnen ProRail te ondersteunen. Op een toegankelijke manier maakten we hierin duidelijk waarom we audits doen en hoe ProRailers kunnen bijdragen aan een goed verloop ervan.

Tijdens de nationale week van de veiligheid was onderzoeksjournalist Daniël Verlaan te gast bij een hybride Safety Talk. In de goed bezochte en bekeken uitzending nam hij ProRailers mee in het belang van basale online veiligheid.