In contact met onze stakeholders

ProRail streeft naar een open, betrokken en constructieve relatie met maatschappelijke, bestuurlijke en politieke stakeholders. Zowel landelijk als regionaal. Het onderhouden van deze relaties draagt bij aan gezamenlijke vooruitgang en betere samenwerking. Door proactief de dialoog aan te gaan worden stakeholders geïnformeerd over dilemma’s waar ProRail mee te maken heeft, en worden zij betrokken bij oplossingen. Transparantie en betrouwbaarheid staan centraal. Gedurende het hele jaar vinden op verschillende niveaus gesprekken plaats met stakeholders. Zowel in regulier werkoverleg als in speciale sessies gericht op het verbeteren van de samenwerking en het afstemmen van verwachtingen op maatschappelijke thema’s.

In contact met het publiek

ProRail is graag een goede buur voor iedereen die woont of werkt langs de 7.000 kilometer spoor die wij beheren. De belangen van mensen en bedrijven die in de buurt van het spoor wonen of gevestigd zijn, hebben daarom onze speciale aandacht. ProRail brengt deze belangen proactief bij elkaar. Het team Omgevingscommunicatie is werkzaam in alle delen van Nederland en zorgt ervoor dat de buren van het spoor op de hoogte zijn van wat er op het spoor bij hen in de buurt speelt.

Onze spoorpartners

Onze spoorpartners zijn onder meer (regionale) reizigersvervoerders, goederenvervoerders, verladers, havens, aannemers, ingenieursbureaus, inspecties, werkplekbeveiligingsbedrijven, kabelaannemers en boorbedrijven. We maken prestatieafspraken met hen, bijvoorbeeld over onderhoud en veiligheid. In de bouw gaan we allianties met ze aan om kosten te besparen en risico’s te delen. Ook op het gebied van duurzaamheid werken we nauw samen, bijvoorbeeld met de Stichting Klimaatvriendelijk Aanbesteden & Ondernemen (SKAO), NS, Rijkswaterstaat en het ministerie van IenW.

We willen maximaal maatschappelijk rendement behalen en publieke middelen op een rechtmatige en doelmatige manier besteden. Duurzame samenwerking stimuleert onze spoorpartners om te blijven investeren in kennis en oplossingsgerichte innovatie. Wij leggen ons daarbij toe op het specificeren, in concurrentie brengen en in onderling verband managen van de contracten met de spoorpartners. De werkzaamheden besteden we waar mogelijk uit.

Overheid

Ministeries en decentrale overheden

ProRail werkt nauw samen met het ministerie van IenW. Ook onderhouden we contacten met andere ministeries en decentrale overheden, waaronder gemeentes en provincies. Zo doet ProRail sinds afgelopen zomer mee aan het programma Opwek Energie op Rijksvastgoed (OER) van het ministerie van Klimaat en Groene Groei (KGG). Dit doen we om bij te dragen aan de energietransitie in Nederland en om de doelen van de Regionale Energiestrategie (RES) te halen. Daarnaast hebben we regelmatig gesprekken met het ministerie van EZK over netbeheer. Vooral met het oog op de actuele uitdagingen rond netcongestie. ProRail spreekt verder met het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN) over biodiversiteit en natuur. Met het ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening (VRO) praten we over thema’s als de ontsluiting van nieuwe woonwijken en NOVEX (Nationale OmgevingsVisie EXecutiekracht).

Tweede Kamer

De Tweede Kamer speelt een cruciale rol in de besluitvorming over het spoor. Daarom vindt ProRail het belangrijk om Kamerleden te laten zien wat de besluiten die zij nemen, betekenen voor de dagelijkse praktijk op en rond het spoor. Het afgelopen jaar hebben Kamerleden onder meer werkbezoeken gebracht aan de HSL ter hoogte van Rijpwetering, PHS Amsterdam, Kijfhoek, de Nedersaksenlijn en station Den Haag Centraal. Daarnaast zijn de Kamerleden veelvuldig bijgepraat over onderwerpen als spoorgoederenvervoer, ERTMS en het verbeterprogramma Betrouwbaar Beter.

Ten behoeve van de formatie en het opstellen van het regeerprogramma in het eerste halfjaar van 2024, stelde ProRail position papers op. Hierin stonden concrete voorstellen over hoe het spoor kan bijdragen aan oplossingen voor uitdagingen rond instandhouding, spoorgoederenvervoer, woningbouw en netcongestie. Deze voorstellen zijn mede gebaseerd op gesprekken met stakeholders, waaronder personen- en goederenvervoerders, verladers, reizigersorganisaties, overheden, aannemers en professionals in en rondom het spoor.

Vervoerders

Samenwerking met de goederensector

We werken op veel fronten nauw samen met de goederensector. In het Directeurenoverleg Goederen en het Operationeel Management Overleg bespreken we alle zaken die het spoorgoederenvervoer raken. In 2024 was er onder meer veel aandacht voor het programma Infra op orde op de goederencorridor Zee-Zevenaar. Ook spraken we veel over de voorbereiding en uitvoering van de omleidingsroutes in relatie tot de 80-weekse buitendienststellingen in Duitsland.

Daarnaast neemt ProRail deel aan diverse sectoroverleggen (Platform Spoorgoederenvervoer en Leefomgeving en Logistieke Alliantie) waar het spoorgoederenvervoer op de agenda staat.

Samenwerking met havenbedrijven en verladers

Om de samenwerking met havenbedrijven, verladers, operators en terminals verder te verbeteren zijn we in 2024 (opnieuw) gestart met Spoordialogen. In deze dialogen gaan we met deze partijen in gesprek over relevante, actuele ontwikkelingen. Ook in 2025 organiseren we deze bijeenkomsten weer met de havenbedrijven.

Rijkswaterstaat

ProRail en Rijkswaterstaat (RWS) werken intensief samen aan diverse thema’s, zoals marktbenadering, projectuitvoering, arbeidsmarktvraagstukken, asset management, tunneltechnologie, IT, communicatie, verkeersmanagement, innovatie, duurzaamheid en cyberveiligheid. Zo zijn RWS en ProRail in november 2024 gezamenlijk in gesprek gegaan met de Tweede Kamer over de aanbesteding van infraprojecten. De voortgang van de genoemde onderwerpen wordt structureel besproken. Eens per jaar worden de bewindspersonen van het ministerie van IenW geïnformeerd.

Consumentenorganisaties

Elke twee maanden gaat ProRail met NS en het ministerie van IenW in gesprek met consumentenorganisaties. We doen dit tijdens het Landelijk Overleg Consumentenbelangen Openbaar Vervoer (Locov). Hierbij zijn onder andere betrokken: Rover, de ANWB, Ieder(In) en Natuur & Milieu. Met Rover hebben we ook buiten het Locov om intensieve gesprekken, als vast onderdeel van onze samenwerking.

Kennisgrenzen verleggen

ProRail werkt nauw samen met diverse kennispartners, zoals TNO en TU Delft, om nieuwe inzichten te ontsluiten en kennis uit andere sectoren en de wetenschap te benutten. Het Loket Marktinnovaties biedt ruimte voor marktpartijen om met innovatieve oplossingen te komen, zoals het plaatsen van smart sensoren en het testen van een geluiddiffractor op een laag scherm langs het spoor. Daarnaast is ProRail actief in de Coalitie Groene Netten. Binnen deze coalitie werken we aan vergroening en circulariteit. Dit doen we samen met MVO Nederland en andere infrabedrijven, zoals Rijkswaterstaat, KPN, TenneT, Stedin, Enexis, Alliander en Gasunie.

Samenwerking met internationale partners

In 2021 presenteerde de Europese Commissie de Efficient and Green Mobility Strategy, onderdeel van de EU Green Deal en de strategie voor duurzame en slimme mobiliteit. De Commissie streeft naar een CO2-reductie van 55% in 2030 (Fit for 55) en 90% in 2050. Dit pakket omvat de herziening van de TEN-T verordening en een Actieplan spoor.

In juli 2023 stelde de Commissie een nieuwe verordening voor capaciteitsmanagement op het Europese spoor voor, als juridische basis voor het Time Table Redesign-project. Dit moet spoorbeheerders in staat stellen meer treinen te accommoderen door harmonisatie van processen, zowel voor passagiers als vracht. ProRail voerde op verzoek van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat een impactscan uit, gevolgd door een kosteninschatting. Belangrijke aandachtspunten zijn de implementatie van ICT-systemen en de stabiliteit van projectuitvoering. ProRail heeft ook de tekstversies van het Europees Parlement en de Raad van Transportministers getoetst en adviezen gegeven op ingediende amendementen. De definitieve tekst van de verordening wordt sinds najaar 2024 besproken. ProRail draagt via RailNetEurope (RNE), Platform of Rail Infrastructure Managers in Europe (PRIME) en European Rail Infrastructure Managers (EIM) bij aan de afronding en implementatie.

ProRail ondersteunt het actieplan door pilots voor betere verbindingen met Londen en Barcelona en het Eurolink-initiatief, dat Europese spoorbeheerders samenbrengt voor uitbreiding en verbetering van internationale treindiensten. Eurolink wordt in 2025 ondergebracht bij RNE.

Om het spoor aantrekkelijker te maken voor internationale reizigers, ondersteunt ProRail het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat bij internationale samenwerking in het International Passenger Rail Platform (IRP). Samen met het ministerie, KLM, Schiphol en NS heeft ProRail de Actieagenda Trein en Luchtvaart geüpdatet, met als doel de trein aantrekkelijker te maken voor bestemmingen als Londen, Parijs, Brussel, Düsseldorf, Frankfurt en Berlijn. Publicatie wordt in het voorjaar van 2025 verwacht. ProRail draagt ook bij aan het onderzoeksprogramma Europe’s Rail, met concrete projecten in uitvoering.

ProRail is actief in het Time Table Redesign-project via de Rail Freight Corridors en RailNetEurope. In 2024 is de samenwerking met stakeholders geïntensiveerd voor de implementatie van Technische Specificaties voor Interoperabiliteit (TSI’s). ProRail heeft via het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en EIM bijgedragen aan herzieningen van de meeste TSI’s.

Als lid van de Union Internationale des Chemins (UIC) richt ProRail zich op samenwerking met European Rail Infrastructure Managers (EIM). John Voppen (CEO ProRail) is tot juni 2025 vice-president van EIM. Binnen EIM leidt ProRail werkgroepen voor ERTMS, Geluid, Telecom, Resilience, Stations en LOC&PAS. Samen met Duitsland werkt ProRail aan de Joint Declaration of Intent voor gezamenlijke acties ter bevordering van spoorgoederenvervoer. In 2024 is financiering geregeld voor de ATO-pilot op de Betuweroute.

Binnen PRIME, een platform voor spoorbeheerders en de Europese Commissie, fungeert ProRail als (co-)voorzitter van de subgroepen Finance en KPI’s. ProRail neemt deel aan de jaarlijkse internationale benchmark van Europese spoorbedrijven en presteert internationaal goed.

ProRail heeft buitenlandse delegaties ontvangen uit onder andere Litouwen, Frankrijk en Duitsland en de bilaterale contacten met spoorbeheerders uit Duitsland, België en Frankrijk zijn toegenomen. ProRail nam deel aan de Connecting Europe Days in Brussel en de spoorbeurs Innotrans in Berlijn.

Samen met het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat heeft ProRail vijf webinars en een ontmoeting in Warschau georganiseerd voor een project gefinancierd door de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO), gericht op de aansluiting van Oekraïne bij de EU. ProRail bereidt de levering van goederen aan Oekraïne in 2025 voor.